Śmiertelny wypadek - jakie świadczenia może uzyskać najbliższa rodzina

Gdy nasz bliski zmarł w wyniku wypadku lub innego nieprzewidzianego zdarzenia, świat się dla nas zatrzymuje. Nasza sytuacja zmienia się diametralnie – po stracie męża, brata, czy też rodzica, oprócz ogromnego cierpienia często tracimy również podporę finansową i nasz poziom życia się pogarsza.

Najbliższym członkom rodziny zmarłego przysługuje prawo żądania naprawienia szkody majątkowej lub niemajątkowej, wywołanej na skutek śmierci człowieka. Oznacza to, że możemy uzyskać zadośćuczynienie i odszkodowanie za pogorszenie poziomu życia wskutek utraty osoby bliskiej od osoby odpowiedzialnej za jej śmierć.

Jakie roszczenia przysługują w przypadku śmiertelnego wypadku  

W pierwszej kolejności odpowiedzialny za zdarzenie, na skutek którego nastąpiła śmierć, powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Ustawa nie wprowadza do tych roszczeń ograniczenia tylko do członków rodziny. Każdy, kto wydał środki na leczenie, a następnie pochówek może domagać się ich zwrotu. Jeśli koszty leczenia poniósł zmarły, spadkobiercom przysługuje roszczenie o zwrot ich równowartości. W zakresie kosztów pogrzebu, przysługuje roszczenie o zwrot kosztów do wysokości przyjętej za standardową uroczystość. Zazwyczaj zalicza się do nich koszt nagrobka, odzieży żałobnej, wieńców, poczęstunku rodziny. Sąd nie będzie brał pod uwagę otrzymanego zasiłku pogrzebowego.

Osoby, którym przysługiwały alimenty od zmarłego (lub mogły się o nie starać) przysługuje prawo do renty. Przykładem mogą być dzieci zmarłego, które mogą domagać się renty w takiej wysokości, jak wysokość alimentów, które otrzymywały za życia zmarłego rodzica. Renty mogą domagać się również osoby, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeśli ponadto byłoby to uzasadnione w świetle zasad współżycia społecznego. Obowiązek zapłaty renty wygasa z chwilą, kiedy najprawdopodobniej wygasłby obowiązek zapłaty alimentów.

Pojęcie osoby najbliższej dla zmarłego

Oprócz zwrotu kosztów leczenia, pogrzebu i renty, osoby najbliższe dla zmarłego mogą uzyskać zadośćuczynienie i odszkodowanie. Przepisy nie definiują pojęcia osoby najbliższej. Kluczowa będzie więź emocjonalna, która łączyła nas ze zmarłym. Niewątpliwie taką więź mogą mieć osoby będące krewnymi i powinowatymi. Zdarza się jednak, że roszczeń dochodzą osoby bliskie, nie związane stosunkiem pokrewieństwa ze zmarłym – np. konkubent, narzeczony. Wówczas trzeba jednak wykazać, że relacje ze zmarłym były równie bliskie jak relacje rodzinne. Nie ma znaczenia również stopień pokrewieństwa. Możliwe jest zatem otrzymanie zadośćuczynienia przez wnuka za śmierć babci, mimo że rodzice nie będą bezpośrednio dochodzić roszczeń.

Wysokość odszkodowania dla osoby najbliższej

Zadośćuczynienie powinno stanowić rekompensatę za cierpienia po stracie członka rodziny. Obejmuje doznaną krzywdę, ból w okresie żałoby, naruszenie więzi rodzinnej.

Zdarza się, że na skutek śmierci osoby bliskiej nasza sytuacja finansowa znacznie się pogarsza. Zmarły często jest jedynym żywicielem rodziny lub też jego wkład finansowy w budżet domowy jest znaczny. Jednorazowego świadczenia za utratę stabilności finansowej mogą domagać się członkowie rodziny zmarłego, osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym. Przyznane odszkodowanie ma złagodzić różnicę w sytuacji materialnej przed i po wypadku, pomóc w przystosowaniu się do nowej rzeczywistości.

Wysokość odszkodowania trudno jest oszacować. To, jakie odszkodowanie uda nam się uzyskać, zależy od uznania sądu. W świetle prawa sąd ma przyznać „stosowne odszkodowanie”, a więc odpowiednie w danej sytuacji. Przyznana kwota ma łagodzić cierpienia psychiczne, pomóc w dostosowaniu się do nowej sytuacji. Zadośćuczynienie dla rodzin ofiar wypadków może sięgać od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Przy szacowaniu należnego odszkodowania bierzemy pod uwagę nie tylko względy ekonomiczne, ale również spadek motywacji, aktywności życiowej. Pomoc kancelarii prawnej przy sporządzeniu pozwu, jak również reprezentacja w procesie przez profesjonalnego pełnomocnika zwykle pozwala sprawniej przebrnąć przez formalności i pomóc znieść traumatyczne wspomnienia. Walka o rekompensatę za śmierć może być dla rodziny poszkodowanego trudna, ale konieczna dla zapewnienia najbliższym spokojnej przyszłości.